ΠΑΒΕΤ 00 ΒΕ 3 (διάτρητο βυζαντινό κόσμημα)

Σχεδίαση και Κατασκευή Διάτρητων Βυζαντινών Κοσμημάτων με Σύγχρονες Μεθόδους Κατασκευαστικής Μηχανολογίας

Ερευνητικό πρόγραμμα ΠΑΒΕT 00 BE 3, με συγχρηματοδότηση της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας, Υπουργείου Ανάπτυξης στα πλαίσια του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανταγωνιστικότητας (ΕΠΑΝ).

Κωδικός Έργου: ΠΑΒΕΤ 00 ΒΕ 3
Ημερ. Έναρξης: 01-Σεπτ-2001
Διάρκεια: 24 μήνες
Συνεργαζόμενος φορέας: Πανεπ. Ιωαννίνων

Αντικείμενο της έρευνας:

Σκοπός του έργου αυτού είναι η μελέτη κατασκευασιμότητας διάτρητων βυζαντινών κοσμημάτων με σύγχρονα μέσα της μηχανολογίας και της μεταλλουργίας. Πιο συγκεκριμένα μελετάμε την δυνατότητα σχεδίασης και κατασκευής διάτρητων βυζαντινών με χρήση layering, τηρώντας όμως τους περιορισμούς και την ιδιαιτερότητα που επέβαλε η χειροποίητη διάτρηση των μετάλλων.

Ιδιαίτερη σημασία δίνεται και σε διάτρητα στα οποία ο τεχνίτης προσπαθούσε να δώσει και τρίτη διάσταση. Η διαδικασία της ανάγλυφης τρίτης διάστασης ήταν αρκετά δύσκολη και απαιτούσε διάφορες φάσεις.

Τα παραπάνω συμπεράσματα χρησιμοποιούνται στην ανάπτυξη λογισμικού για την αυτοματοποιημένη σχεδίαση και κατασκευή διάτρητων βυζαντινών κοσμημάτων σύμφωνα με την παραδοσιακή τέχνη.

Υποδομή:

Τα χρυσά κοσμήματα με διάτρητο διάκοσμο, αποτελούν μια ξεχωριστή ομάδα στη χρυσοχοΐα και η παραγωγή τους προσδιορίζεται κατά τη ρωμαϊκή και πρωτοβυζαντινή περίοδο στα παράλια της Μεσογείου. Η πρωτοτυπία τους οφείλεται στην τεχνική της επεξεργασίας και στην αισθητική εντύπωση που δημιουργούν.

Συγκεκριμένες κατηγορίες διάτρητων βυζαντινών κοσμημάτων κατασκευάζονταν με την τεχνική της διάτρησης. Τα διάτρητα βυζαντινά κοσμήματα, κατασκευάζονταν ταιριάζοντας διάφορες οπές που γίνονταν με ειδικά εργαλεία και αντιστοιχούσαν σε τριεδρικές ή πολυεδρικές προσεγγίσεις κωνικών τομών. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν διάτρητα κοσμήματα στα οποία ο τεχνίτης προσπαθούσε να δώσει και τρίτη διάσταση. Η διαδικασία της ανάγλυφης τρίτης διάστασης ήταν αρκετά δύσκολη και απαιτούσε διάφορα επιπλέον στάδια.

Με την πάροδο των χρόνων η τέχνη της δημιουργίας διάτρητων έχει χαθεί και έχουμε μόνο μεμονωμένες πληροφορίες για την τεχνική κατασκευής τους.

Επιστημονικοί στόχοι:

Κύριος στόχος του προγράμματος είναι η κατασκευή διάτρητων βυζαντινών κοσμημάτων με σύγχρονα μέσα της μηχανολογίας και της μεταλλουργίας. Ειδικότερα πρόκειται για την σχεδίαση και κατασκευή διάτρητων βυζαντινών με χρήση layering, τηρώντας όμως τους περιορισμούς και την ιδιαιτερότητα που επέβαλε η χειροποίητη διάτρηση των μετάλλων στην περίπτωση των βυζαντινών κοσμημάτων.

Για την αυτοματοποιημένη σχεδίαση και κατασκευή διάτρητων βυζαντινών κοσμημάτων σύμφωνα με την παραδοσιακή τέχνη, γίνεται ανάπτυξη ειδικού λογισμικού. Το επιθυμητό σχήμα καθώς και διάφορα χαρακτηριστικά του καθορίζονται σε σχεδιαστικό σύστημα, το οποίο θα προσπαθεί κατ’ αρχήν αυτόματα να προσδιορίσει μία πιθανή τοποθέτηση τριγωνικών κοψιμάτων που θα αποδίδουν το σχήμα με την παραδοσιακή τεχνική.

Πιλοτικά κατασκευάζονται κάποια διάτρητα βυζαντινά κοσμήματα. Με τη βοήθεια του λογισμικού δημιουργούνται STL αρχεία, τα οποία στη συνέχεια χρησιμοποιούνται στην κατασκευαστική μέθοδο των επί-θέσεων (layering).